بلک فرایدی | Black Friday
احتمالا تا به حال نام بلک فرایدی به گوشتان خورده است. بلک فرایدی یا جمعه سیاه، بزرگ ترین روز حراج در دنیا و محبوب ترین روز برای عاشقان خرید است که در روز ۲۳ نوامبر یا ۲ آذر در کشورهای مختلف برگزار می شود. چند سالی است که این حراج در ایران هم برگزار می شود و محصولات مختلف، حتی قیمت تورها و بلیط هواپیما با تخفیف های شگفت انگیزی به مشتریان ارائه می شود. اما در مورد تاریخچه این حراج بزرگ چه می دانید؟ چرا این روز خاص به عنوان بلک فرایدی تعیین شده و از چه زمانی بزرگ ترین حراج سال در دنیا برگزار می شود.
بزرگ ترین روز حراج در دنیا
خرید همیشه لذت بخش است و در چند دهه اخیر به دلیل مصرف گرا شدن جوامع، خرید به یک تفریح و حتی یک نیاز تبدیل شده است. بسیاری از افراد خرید را به خاطر خودِ خرید دوست دارند، نه به دلیل نیازی که به آن محصول دارند. از همین رو، جای تعجب نیست که کم کم روزی به نام بلک فرایدی به وجود آمد که بزرگ ترین روز حراج در دنیا به حساب می آید. در این روز فروشگاه های مختلف محصولاتشان را با تخفیف هایی فوق العاده ارائه می کنند و همین موضوع باعث استقبال گسترده از این روز شده است. اما بلک فرایدی یا جمعه سیاه از چه روزی آغاز شده است؟ برای صحبت در این مورد باید به آمریکای شمالی برویم؛ چرا که این روز از این کشور شروع شده و کم کم به سرتاسر دنیا راه پیدا کرده است.
تاریخچه بلک فرایدی یا جمعه سیاه
جمعه سیاه یا بلک فرایدی به فردای روز شکرگزاری در ایالات متحده گفته می شود که از سال ۱۹۵۲ آغاز فصل خرید کریسمس در این کشور محسوب می شده است. البته جالب است بدانید که اصطلاح بلک فرایدی در دهه ۱۹۸۰ بود که کم کم متداول شد و در مورد این روز به کار رفت. در ۲۴ سپتامبر ۱۸۶۹ دو دلال به نام های جی گولد و جیمز فیسک با خرید و فروش های عمده صعود و سقوط شدیدی در قیمت طلا به وجود آوردند. در نتیجه، بازار سهام با نزول شدیدی مواجه شد و قیمت ها تا ۲۰% کاهش پیدا کرد. نوسانات قیمت طلا باعث شد روند کاهش قیمت ها تا ۵۰% هم ادامه پیدا کند. این دو نفر توانستند بی آن که مجازات شوند سود کلاین به دست بیاورند و قسر در بروند، اما خسارتی که به فروشگاه ها و خرده فروشان وارد شد باعث به وجود آمدن اصطلاح جمعه سیاه یا بلک فرایدی شد. امروزه جمعه سیاه برخلاف تاریخچه اش، روز هیجان انگیزی برای خریداران است و بسیاری از مشتریان از ساعت ها قبل در صف های طویل فروشگاه ها منتظر می مانند تا در اولین ساعات وارد فروشگاه شوند و محصولات مورد نظرشان را خریداری کنند. در این روز فروشگاه ها و خرده فروشان از صبح خیلی زود، حتی قبل از طلوع آفتاب شروع به کار می کنند و تخفیف های زیادی روی محصولاتشان ارائه می کنند. جمعه سیاه در آمریکا تعطیل رسمی نیست، اما بسیاری از شرکت ها و ادارات به کارمندانشان اجازه می دهند برای خرید و استفاده از حراج های فوق العاده این روز مرخصی بگیرند.
البته توضیحات دیگری هم برای اصطلاح بلک فرایدی وجود دارد که منطقی به نظر می رسد. حسابداران در اسناد و مدارک معمولا ضرر و زیان را با رنگ قرمز و سود را با رنگ سیاه مشخص می کنند. به این ترتیب فروشگاه ها که در طول سال سود چندانی نداشته اند (و قرمز بوده اند) فرصت آن را پیدا می کنند تا با اعمال تخفیف های زیاد به سود خوبی دست پیدا کنند (و سیاه بشوند!). بنابراین بسیاری معتقدند که به این دلیل به روز جمعه بعد از روز شکرگزاری، بلک فرایدی می گویند.
در سال های اخیر یک داستان دیگر هم بر سر زبان ها افتاده که مدعی است تاریخچه اصلی روز جمعه سیاه است. این داستان که درون مایه ای تراژیک و غیرانسانی دارد این طور می گوید که در ملاکان و زمین داران در روز بعد از شکرگزاری می توانستند برده ها را به قیمتی ارزان تر خرید و فروش کنند و نام بلک یا سیاه هم به خاطر رنگ پوست برده هاست. با این حال، بسیاری از افراد و مورخان این داستان را نامعتبر و تنها راهی برای مخدوش کردن اعتبار این روز می دانند.
